تراش های مختلف الماس ، چه تراشی بهتر است ؟

الماس دانه تبلور کربن است و جزء سنگ های قیمتی به‌شمار می‌آید. دانه‌های تبلور کربن تشکیل نمی‌شود مگر آنکه کربن سخت فشرده و در همان حال بسیار گرم شود. دانه‌های تبلور کربن معمولاً در عمق زمین یافت می‌شود. شاید جاهایی که الماس در آن‌ها یافت شده گلوگاه آتشفشان های خاموش باشند. قسمت عمدهٔ الماس‌های درشت تا چند قرن از هندوستان به دست می‌آمد، ولی اکنون بزرگ‌ترین معدن‌های الماس در آفریقا است. تنها ۴ قاره در دنیا وجود دارد که معادن الماس در آن شناخته شده‌اند. امروزه تعداد معادنی که کار استخراج الماس را بر عهده دارند محدود است. یکی از این قاره‌ها آفریقا است و معادن الماس در آنگولا، بوتساوانا، آفریقای جنوبی، زیمبابوه، تانزانیا و لسوتو واقع شده‌اند. معادن آسیایی نیز در روسیه و هند واقع شده‌اند. کانادا و ایالات متحده امریکا در امریکای شمالی معادنی را در حال فعالیت دارند و استرالیا نیز الماس‌هایش را از سه معدن مختلف در مکان‌های جداگانه استخراج می‌کند. پارک دولتی Crater of Diamonds یکی از مکان‌ها در ایالت آرکانزاس امریکا است که نمونه نادری از معادن الماس غیرتجاری به شمار می‌رود. الماس‌های آفریقا در یک نوع تخته سنگ به نام «زمین آبی» یافت می‌شود. تخته سنگ را از عمق زمین درمی‌آورند و خرد می‌کنند. سپس آن را با گل و لای مخلوط می‌کنند سپس گل و لای و سنگ خردشده را با آب شستشو می‌دهند تا الماس ته نشین شود.

الماس‌ها از دیرباز به دلیل زیبایی بی‌نظیر و کمیاب بودنشان، مورد توجه و علاقه بسیاری از افراد قرار گرفته‌اند. یکی از مهم‌ترین عواملی که به زیبایی و درخشندگی الماس‌ها می‌افزاید، نوع تراش آن‌هاست. تراش الماس فرآیندی هنرمندانه است که از دانش فنی و دقت بالایی برخوردار است. تراش الماس نه تنها بر ظاهر و درخشندگی آن تأثیر دارد، بلکه ارزش آن را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. الماس سخت‌تر از هر چیز دیگری است که می‌شناسیم. الماس‌های کوچک و ریز را در افزارهایی برای بریدن یا سوراخ کردن سنگ‌های سخت و فلزها سوار می‌کنند. الماس‌های درشت را چون جواهر به کار می‌برند. الماس را پیش از آنکه به صورت جواهر درآید تراش می‌دهند و پرداخت می‌کنند. تراش و پرداخت الماس در درخشندگی آن تأثیر فراوان دارد. وزن الماس را با قیراط می‌سنجند.

از زمان پیدایش الماس تا مدتها،تصور مردم براین بود که تراش ویا تغییر شکل الماس ممنوع بوده واین یک دخالت در ذات الماس است که موجب از بین رفتن خصوصیات فوق العاده آن میگردد و فقط حاکمین یا قانون گذاران اجازه استقاده از آن راداشتند. الماس تراش نخورده برای اولین بار در قرن چهارم پیش از میلاد و با آزاد سازی تجارت بین شرق وغرب توسط اسکندر به اروپا رسید.در آن زمان هندوستان تنها منبع شناخته شده این سنگ محسوب می شدو جالب آن که ارزش آن از یاقوت قرمز ویاقوت کبود پایین تر بود. به هر حال احتمال داده میشودکهcleaving (شکستن سنگ با کمک ضربه در جهت cleavag) اولین قدم انسان در تراش الماس با شد، این در حالیست که در همین زمان بسیاری از سنگ ها  تراش می خورند ولی الماس به دلیل سختی بسیار بالا قابل تراشیدن نبودو فقط با کمک شکستن دراین جهت یک سطح صاف و نسبتا صیقلی ایجاد می کردندو الماس ها به همان شکل rough  یا تراش نخورده و نهایتا شکسته شده بر روی زیورآلات نسب می شدند.

برای اولین بار درقرن چهاردهم سنگ تراشان هندی واروپایی تراشیدن الماس راشروع کردند.دراین زمان کاروانهای تجاری که الماس خام رااز هندوستان به ونیز می آوردند، در رفت آمد مداوم این کاروانها روشهای طرفین برای تراش الماس مورد تبادل قرار می گرفت. البته در ان زمان مسافرت به اروپا و آسیا به راحتی انجام  نمی شدو به همین دلیل پیشرفت دراین کار به کندی صورت می گرفت.در قرن پانزدهم شهرهای آمستردام، پراگ و Antwerp نیز در کنار ونیز تبدیل به مراکز تجارت الماس شد و این تجارت در این شهرها نیز آغاز شد. اولین الماس های تراش خورده در آن زمان در مقایسه با تراش های امروزی بسیار ساده بودند، هرچند که نمونه های معدودی از آنها بروی برخی از زیورالات به جای مانده، ولی اغلب این سنگ ها که برای نسب بر روی جواهرات دوران قرون وسطا تراشیده شده بودند، بعدها مجددا تراشیده شدند (Re cut) تا برای جواهرات جدید استفاده شوند. لازم به ذکر است که اولین متدها برای تراش الماس بسیار سخت بود.بعداز مدتهاکه قادر به تراش الماس نبودند،بالاخره دریافتند که چنانچه الماس را درجهتی معین بروی خرده الماس ها بکشند،تراشیده می شود. ولی از آنجایی که هنوز چرخ تراش ابداء نشده بود، ناچار سنگ را فقط با کمک دست بر روی یک سطح چوبی آغشته به روغن و خرده الماس ،عقب وجلو می کشیدند. البته مدت زمان زیادی طول نکشید که چرخ تراش(scaife) اختراع شد وکار را آسانتر کرد. اولین الماسهای تراش خورده دارای سبک یا style معینی نبوده و فقط تعدادی facet برروی سنگ ایجاد می کردند ولی با پیدایش چرخ تراش به دلیل بالا رفتن سرعت تراش، به تدریج سعی می شدکه facet های ایجاد شده دارای نظم و تقارن بهتر باشند. اولین نوع تراش point cut بوده که در واقع ساده ترین شکل تراش محسوب شده، و شکل کلی سنگ Rough حفظ شده و فقط با کمی تغییر زاویه نسبت به وجوه Octahedron سطح آن را از بین برده و سطح سنگ را کمی صیقلی کرده و در نهایت یکی از راسهای هرم در زمان نسب بر روی پایه به سمت بالا قرار می گرفت. فرآیند تغییر و تحول تراش های الماس به تدریج و با کمک افزونی دانش فنی و پیشرفت ابزارها به مرور تکوین یافت و امروزه تعداد انواع تراش ها بسیار متنوع و زیادند.

فرآیند تراش دادن الماس

در این مقاله به بررسی انواع تراش‌های برلیان شامل برلیان (Brilliant)، تیپر (Tapers) ، باگت (Baguette)، سه گوش (Triangle)، پرنسس (Princess)، اوال (Oval)،،تراش قلب (Heart)، تراش مارکیز (Marquise)، تراش اشک یا گلابی (Pear)، تراش کوشن (Cushion)و رادیانت (Radiant) می‌پردازیم.

تراش برلیان (brilliant): از اين برش براي به وجود آورن براقي بیشتر در سنگ هايي که داراي سختي و ضريب شکست بالا و از شفافيت خوبي برخوردار هستند، استفاده مي شود. بيشتر الماس ها و حتی گوهرهای رنگی نیز به اين روش برش داده مي شوند. در اين نوع برش صفحات متعددي به اشکال متفاوت ايجاد مي شود. این برش در سال 1919 توسط Marcel Tolkowsky ابداع شد. تراش برلیان به طور خاص به الماس‌هایی اطلاق می‌شود که به صورت گرد تراش خورده‌اند و دارای 58 وجه هستند. این نوع تراش به دلیل بازتاب نور بسیار بالا و درخشندگی فوق‌العاده، به عنوان محبوب‌ترین تراش الماس شناخته می‌شود. تراش برلیان با نسبت‌های هندسی دقیق و طراحی مهندسی شده، توانسته است جایگاه ویژه‌ای در بازار جواهرات پیدا کند و همچنان به عنوان استانداردی برای سنجش کیفیت و زیبایی الماس‌ها محسوب می‌شود. این نوع تراش به جواهرات جلوه‌ای بی‌نظیر و با شکوه می‌بخشد و در میان جواهرسازان و علاقه‌مندان به جواهرات بسیار محبوب است.

تراش تیپرز (Tapers): تراش تیپرز به شکل نوارهای باریک و بلند با انتهایی باریک‌تر طراحی می‌شود. این نوع تراش به دلیل شکل خاص خود، معمولاً به عنوان الماس‌های جانبی در انگشترهای نامزدی و دیگر جواهرات استفاده می‌شود. تراش تیپرز جلوه‌ای شیک و منحصر به فرد به جواهرات می‌بخشد و به آن‌ها حالتی بلند و باریک می‌دهد. این نوع تراش، جواهرات را با جلوه‌ای کلاسیک و همزمان مدرن ترکیب می‌کند.

تراش باگت (Baguette): Baguette یک واژه فرانسوی می‌باشد که معنای آن میله باریک است. محبوبیت این برش به زمان جنبش آرت دکو در هنر و معماری، یعنی در سال‌های 90 بر می‌گردد. از این برش معمولاً برای سنگ هایی با قطرکم استفاده می‌شود. تراش باگت به صورت مستطیلی با وجوه صاف و خطوط تمیز است. این نوع تراش معمولاً دارای 14 وجه است و به دلیل شکل هندسی و خط‌های مستقیم، جلوه‌ای کلاسیک و مدرن دارد. تراش باگت به عنوان الماس‌های جانبی در جواهرات و یا در ساخت دستبند و گردنبندهای الماس به کار می‌رود. این نوع تراش به دلیل سطح بزرگ و تخت، نور را به صورت یکپارچه بازتاب می‌دهد و درخشندگی خاصی دارد. تراش باگت به جواهرات حالتی رسمی و مرتب می‌بخشد و به دلیل خطوط صاف و شفافیت بالا، بسیار محبوب است.

تراش سه گوش (Triangle): الماس‌های برلیان برش خورده به شکل مثلثی هستند و حداقل ۴۳ وجه دارند. از این برش زیبا و خیره‌کننده می‌توان به عنوان تری انگل یاد کرد. سنگ‌های برش مثلثی به همان اندازه سنگ‌های برش گرد، درخشان تلقی می‌شوند و اغلب به عنوان جایگزینی برای خریدارانی که می‌خواهند الماسی با ظاهر مدرن‌تر داشته باشند مورد استفاده قرار می‌گیرند. الماس‌هایی که برش مثلثی دارند، شکل متساوی الاضلاع دارند که باعث انعکاس نور و رنگ قابل توجهی می‌شوند. با این که بیشتر سنگ‌های برش مثلثی ۴۳ وجه دارند، اما برخی از سنگ‌های جدیدتر دارای ۵۰ وجه هستند که باعث درخشندگی و تلألؤ بیشتر این الماس می‌شود. الماس سه گوش تری انگل در گوشه ها زاویه تیز و کاملا مثلثی دارد. این نوع تراش به دلیل شکل منحصر به فرد و درخشندگی بالا، توجه بسیاری از علاقه‌مندان به جواهرات را به خود جلب کرده است. تراش سه گوش برای انواع مختلف جواهرات از جمله انگشتر و گوشواره مناسب است و به آن‌ها جلوه‌ای مدرن و شیک می‌بخشد. این نوع تراش با بازی نور و سایه، زیبایی خیره‌کننده‌ای ایجاد می‌کند و به جواهرات شخصیتی خاص می‌بخشد.

تراش پرنسس (Princess): تا حدودی می‌توان گفت برش پرنسس یا شاهدخت سبک جدیدتری از برش الماس نسبت به دیگر برش‌ها به حساب می‌آید. تراش پرنسس به صورت مربع یا مستطیل با گوشه‌های تیز است. این نوع تراش دارای 76 وجه است و به دلیل سطح وسیع و نسبت‌های هندسی دقیق، توانسته است در میان جواهرسازان و علاقه‌مندان به جواهرات محبوبیت زیادی کسب کند. تراش پرنسس به دلیل شکل خاص خود، بازتاب نور بسیار بالایی دارد و درخشش فوق‌العاده‌ای ایجاد می‌کند. این نوع تراش معمولاً در ساخت انگشترهای نامزدی و دیگر جواهرات به کار می‌رود. تراش پرنسس ترکیبی از زیبایی کلاسیک و درخشندگی مدرن است و به جواهرات جلوه‌ای مجلل و با شکوه می‌بخشد.

تراش اوال (Oval): الماس برش بیضی از لحاظ هندسی متقارن است و شکل کروی یکدست و کشیده‌ای دارد و دارای 58 وجه می‌باشد. این نوع تراش ترکیبی از زیبایی و درخشندگی تراش گرد با شکلی کشیده و بیضوی است که به آن جلوه‌ای منحصر به فرد می‌بخشد.  بسیاری از افراد آن را شکل باشکوه و تمیزی می‌دانند زیرا باعث می شود وقتی روی حلقه بنشیند، به دلیل طولانی‌تر بودن نسبت به تراش گرد، انگشتان را بلندتر و باریک‌تر نشان می‌دهد و به همین دلیل برای انگشترهای نامزدی بسیار مناسب است. تراش اوال با ایجاد بازی نور و سایه، جلوه‌ای دینامیک و پر انرژی به جواهرات می‌بخشد و آن‌ها را از نظر ظاهری بسیار جذاب می‌کند.

تراش قلب (Heart): تراش قلب به شکل قلب طراحی شده و به دلیل شکل رومانتیک و احساسی خود، یکی از تراش‌های محبوب برای هدیه دادن به عزیزان است. این نوع تراش معمولاً دارای 59 وجه است و به دقت و مهارت بالایی در تراش نیاز دارد. در واقع این نوع الماس به شکل گلابی برش داده می‌شود و در قسمت گرد زیرین آن یک شکاف ریز ایجاد شده که وجود این شکاف باعث می‌شود در نهایت الماس همانند قلب درآید. این برش را می‌توان سخت‌ترین برش الماس در میان انواع آن دانست. این کار به مهارت و تخصص بالایی نیاز دارد و باید افراد ماهر و با تجربه این نوع برش را انجام دهند. تراش قلب به دلیل شکل منحصر به فرد خود، بازتاب نور خوبی دارد و جلوه‌ای بی‌نظیر به جواهرات می‌بخشد. این نوع تراش معمولاً در ساخت انگشترهای نامزدی و گردنبندهای عاشقانه به کار می‌رود و نمادی از عشق و تعهد است.

تراش مارکیز (Marquise): مارکیز نام یکی دیگر از انواع برش الماس است که توسط لوئی چهاردهم سفارش داده شد. هدف از این نوع برش این بود که قصد داشت یک الماس متفاوت را در اختیار داشته باشد که با طرح لبخند مادام مارکیز طراحی شود. در این نوع برش الماس دارای دو انتهای ظریف و تیز است که این طراحی متفاوت از جمله دلایل محبوبیت آن به شمار می‌رود. مارکیز عنوان گران‌ترین برش‌های الماس در جهان را به خود اختصاص داده است. تراش مارکیز به شکل بیضی با انتهایی نوک‌تیز طراحی شده است و دارای 58 وجه می‌باشد. این نوع تراش به دلیل شکل کشیده و باریک خود، انگشتان را بلندتر و باریک‌تر نشان می‌دهد و به همین دلیل برای انگشترهای نامزدی بسیار مناسب است. تراش مارکیز به دلیل سطح بزرگ خود، نور را به خوبی بازتاب می‌دهد و درخشش خاصی ایجاد می‌کند. این نوع تراش با ظاهری باشکوه و مجلل، جلوه‌ای منحصر به فرد به جواهرات می‌بخشد و در میان جواهرسازان و علاقه‌مندان به جواهرات بسیار محبوب است.

تراش اشک (Pear): تراش اشک یا گلابی به شکل قطره اشک طراحی شده و دارای 58 وجه است. این نوع تراش به دلیل شکل خاص خود، بازتاب نور خوبی دارد و درخشش فوق‌العاده‌ای ایجاد می‌کند.  به دلیل شباهت آن با میوه گلابی، این برش به این صورت نامگذاری شده اما از نظر شکل شبیه به یک قطره اشک نیز در نظر گرفته می‌شود. الماس برش گلابی به دلیل شکل غیرمعمولی که دارد به تنظیم خاصی نیاز داشته که از پایه گرد سنگین‌تر پشتیبانی کند و در عین حال از انتهای نوک تیز محافظت شود. تراش اشک به دلیل شکل کشیده و نوک تیز خود، انگشتان را بلندتر و باریک‌تر نشان می‌دهد و برای انواع جواهرات از جمله انگشتر، گردنبند و گوشواره مناسب است. این نوع تراش جلوه‌ای شیک و منحصر به فرد به جواهرات می‌بخشد و به آن‌ها حالتی ظریف و زیبا می‌دهد.

تراش کوشن (Cushion): تراش کوشن یا بالشی به شکل مربعی با گوشه‌های گرد طراحی شده است و معمولاً دارای 58 تا 64 وجه می‌باشد. این نوع تراش به دلیل شکل خاص خود، نور را به خوبی بازتاب می‌دهد و درخشش فوق‌العاده‌ای ایجاد می‌کند. این برش تقریباً در اواسط دهه 1700 میلادی ابداع شد. این الماس ترکیبی از برش قدیمی معدنی و برش مدرن بیضی با برشی عمیق و زاویه‌های بزرگ می‌باشد و همچنین این الماس قدمت زیادی دارد. به دلیل این که الگوی نوری در برش قدیمی این الماس‌ها دلپذیر‌تر و مشخص‌تر از نوع مدرن آن است، اکثر معامله کنندگان عتیقه به دنبال نمونه‌های قدیمی الماس هایی با این برش می‌باشند. قدمت این برش حدود ۲۰۰ سال می‌باشد و در بین افرادی که ظاهر کلاسیک را می‌‌پسندند، محبوبیت فراوانی دارد. این نوع تراش برای انواع مختلف جواهرات از جمله انگشترهای نامزدی، گردنبند و گوشواره مناسب است و به دلیل ظاهر منحصر به فرد خود، در میان جواهرسازان و علاقه‌مندان به جواهرات بسیار محبوب است.

رادیانت (Radiant): تراش رادیانت الماس یکی از انواع تراش‌های محبوب است که ترکیبی از زیبایی تراش امرالد و درخشش تراش برلیان را ارائه می‌دهد. این تراش مستطیلی یا مربعی شکل با گوشه‌های بریده شده، دارای 70 تا 75 وجه است. برخلاف الماس‌های گرد، الماس‌های رادیانت متقارن نیستند. در الماس گرد، طول و عرض سنگ نسبت به قطر سنگ اندازه‌گیری می‌شود. از آنجا که این جواهر یک سنگ گرد و دایره شکل است، مساحت سطح آن برابر با قطرش است اما الماس برش رادیانت متفاوت بوده و عرض آن همیشه مساوی سطح نیست. هرچه الماس شکل مستطیل‌تری داشته باشد، درصد عمق بیشتری نیاز دارد تا حداکثر درخشش و تقارن را داشته باشد. از دست دادن فضای سطح ناشی از پیرایش و اصلاح لبه‌های الماس نیز هنگام تعیین ارزش یک الماس رادیانت باید در نظر گرفته شوند.که باعث انعکاس نور به طور بی‌نظیری می‌شود. تراش رادیانت با درخشش خیره‌کننده و طراحی منحصر به فرد خود، جذابیت و شکوهی خاص به هر قطعه جواهر می‌بخشد.

تراش الماس به علت سختی بالای آن کار دشواری است و امروزه تراش الماس به شدت وابسته به تکنولوژی، ماشین الات پیشرفته، نرم افزار و تکنولوژی لیزر است.از کشورهای صاحب سبک تراش الماس می توان روسیه، بلژیک، امریکا، پرتقال و هند را نام برد. تراش الماس یکی از مهم‌ترین عواملی است که بر زیبایی و ارزش آن تأثیر می‌گذارد.

هر یک از انواع تراش‌های الماس شامل تراش‌های برلیان، گرد، تیپرز، باگت، سه گوش، پرنسس، اوال، قلب، مارکیز، اشک، کوشن و رادیانت ویژگی‌ها و جذابیت‌های خاص خود را دارند. انتخاب نوع تراش به سلیقه شخصی و نوع جواهر مورد نظر بستگی دارد. سایر تراش های الماس به دلیل کمیاب و خاص بودن و تقاضای کمتر به صورت موردی ساخته و تراش داده می ­شوند .

با شناخت دقیق انواع تراش‌ها، می‌توانید بهترین گزینه را برای جواهرات خود انتخاب کرده و از زیبایی و درخشندگی آن‌ها لذت ببرید . تمامی تراش های فوق برای شما عزیزان در جواهری سعیدنیا در جواهرات مختلف و در طرح های گوناگون آماده میباشد.

کیفیت، اصالت ماست

تهیه شده توسط گروه جواهری سعیدنیا

نویسنده:

 عاطفه مولایی