روزی روزگاری، هیچ استاندارد توافق‌شده‌ای برای ارزیابی الماس وجود نداشت. تاجران و جواهرسازان از اصطلاحاتی مانند “رودخانه” یا “آب” برای توصیف الماس‌های بی‌رنگ‌ترین استفاده می‌کردند. همچنین تراش یک الماس با عباراتی مانند “خوب تراش خورده” یا “بد تراش خورده” توصیف می‌شد.
سپس در دهه ۱۹۴۰، رابرت ام. شیپلی، بنیانگذار موسسه گوهرشناسی آمریکا (GIA)، برای کمک به دانش‌آموزان خود برای به خاطر سپردن چهار عامل اصلی که یک الماس تراش‌خورده را مشخص می‌کنند، اصطلاح «4C» را ابداع کرد: رنگ (Color)، خلوص (Clarity)، تراش (Cut) و وزن قیراط (Carat Weight). این مفهوم ساده اما انقلابی بود.
جانشین او، آقای ریچارد تی. لیدیکوت، با توسعه مقیاس رنگ D تا Z و مقیاس خلوص GIA که اکنون به طور جهانی مورد استفاده قرار می‌گیرند، کار او را گسترش داد. او همچنین روش‌ها و رویه‌های علمی را برای درجه‌بندی عینی کیفیت یک الماس پایه‌گذاری کرد.
ایجاد 4C الماس و سیستم درجه‌بندی بین‌المللی الماس GIA™ به معنای دو چیز بسیار مهم بود: کیفیت الماس می‌توانست به یک زبان جهانی منتقل شود و خریداران الماس اکنون می‌توانستند دقیقاً بدانند چه چیزی را خریداری می‌کنند.
امروزه، 4C کیفیت الماس، روش جهانی برای ارزیابی کیفیت هر الماسی در هر کجای دنیا است. GIA به عنوان خالق 4C الماس و سیستم بین‌المللی درجه‌بندی الماس، مورد اعتماد موزه‌ها، حراج‌خانه‌ها و مصرف‌کنندگان در سراسر جهان برای درجه‌بندی بهترین گوهرهای طبیعی است.
- قیراط (Carat)
قیراط واحد سنجش وزن الماس است. هر قیراط برابر با 200 میلی‌گرم است. الماس‌های بزرگتر، به طور کلی، نادرتر و گران‌تر هستند. با این حال، به یاد داشته باشید که قیراط تنها عامل تعیین‌کننده ارزش الماس نیست. به عنوان مثال، یک الماس 1 قیراطی با رنگ و وضوح بالا ممکن است از یک الماس 2 قیراطی با رنگ و وضوح پایین‌تر، گران‌تر باشد.
- رنگ (Color)
رنگ الماس به میزان بی‌رنگی آن اشاره دارد. الماس‌های بی‌رنگ و شفاف، که به عنوان “D” در سیستم درجه‌بندی GIA (موسسه گوهرشناسی آمریکا) طبقه‌بندی می‌شوند، نادرترین و گران‌ترین الماس‌ها هستند. در این نوع الماس ها، نور سفید به طور کامل از آنها عبور می‌کند و هیچ انعکاس رنگی قابل مشاهده نیست.
در مقابل، الماس‌های با رنگ زرد یا قهوه‌ای، که در انتهای طیف درجه‌بندی قرار می‌گیرند، به طور قابل‌توجهی ارزان‌تر هستند. این الماس ها نور را به طور جزئی جذب می‌کنند و به همین دلیل رنگ زرد یا قهوه‌ای از خود ساطع می‌کنند.
جدول استاندارد GIA برای رنگ های الماس سفید
- شفافیت (Clarity)
شفافیت الماس به میزان عیوب و ناخالصی‌های موجود در آن اشاره دارد. الماس‌های بی‌عیب و نقص، که به عنوان “FL” در سیستم درجه‌بندی GIA طبقه‌بندی می‌شوند، نادرترین و گران‌ترین هستند. در این الماس ها، هیچ عیب یا ناخالصی قابل مشاهده با ذره‌بین 10 برابر وجود ندارد.
در مقابل، الماس‌های با عیوب قابل مشاهده، که در انتهای طیف درجه‌بندی قرار می‌گیرند، به طور قابل‌توجهی ارزان‌تر هستند. این الماس ها دارای عیوب و ناخالصی هایی هستند که با ذره‌بین 10 برابر قابل مشاهده هستند. این عیوب می‌توانند شامل ترک، حباب‌های هوا، بلورهای معدنی و لکه‌های رنگی باشند.
جدول استاندارد کیفیت GIA
- تراش (Cut)
تراش الماس به تناسبات و تقارن آن اشاره دارد. تراش خوب، نور را به طور کامل منعکس می‌کند و درخشش و آتش سوزی الماس را به حداکثر می‌رساند. الماس‌های با تراش نامناسب، نور را به هدر می‌دهند و کدر به نظر می‌رسند.
درجه‌بندی تراش الماس بر اساس سه عامل اصلی انجام می‌شود:
- تناسب: تناسب به نسبت‌های مختلف الماس مانند نسبت قطر به عمق و نسبت تاج به کمربند اشاره دارد. تناسب‌های ایده آل، حداکثر بازتاب نور را برای ایجاد درخشش و آتش سوزی به ارمغان می‌آورند.
- تقارن: تقارن به چگونگی قرارگیری وجوه الماس در یک راستا اشاره دارد. تقارن خوب، انعکاس نور یکنواخت را برای ایجاد ظاهری زیبا تضمین می‌کند.
- صیقل: صیقل به کیفیت پرداخت سطح الماس اشاره دارد. صیقل خوب، سطحی صاف و بدون خراش ایجاد می‌کند که نور را به طور کارآمد منعکس می‌کند.
