زمرد، یکی از گوهرهای قیمتی که به خاطر رنگ سبز شفاف و درخشانش مشهور است، از دیرباز مورد تحسین و تمجید بوده است. این سنگ زیبا، از نوع بریل، با سختی 7.5 تا 8 روی مقیاس موس، سنگی نسبتاً سخت به حساب می‌آید، اما به دلیل شکنندگی ذاتی، نیاز به مراقبت ویژه دارد.
در مقایسه با برلیان، زمرد سنگی نرم‌تر است و بیشتر در معرض خراش و تراشه قرار دارد. از نظر درخشش، برلیان به دلیل ساختار اتمی منحصر به فردش، آتش و درخشش بیشتری نسبت به زمرد دارد.
از طرف دیگر، زمرد به خاطر رنگهای متنوع و زیبای خود، از جمله سبز زمردی، سبز مایل به آبی و سبز مایل به زرد شناخته شده است. این تنوع رنگی در برلیان به ندرت دیده می‌شود.
از نظر قیمت، زمردهای با کیفیت بالا می‌توانند به اندازه برلیان‌های هم‌اندازه گران‌قیمت باشند. با این حال، قیمت زمرد به طور قابل توجهی به رنگ، وضوح، اندازه و محل استخراج آن بستگی دارد.
شاخص زمردها کلمبیایی هستند که مشهورترین زمردها به این کشور تعلق دارند. کشور کلمبیا در آمریکای جنوبی، در صدر کشورهای تولیدکننده زمرد جهان قرار دارد. حدود ۱۵۰ ذخیره زمرد در این کشور شناخته شده که مهم‌ترین و مشهورترین این ذخایر، معادن موزو و شیوور هستند که در زمان‌های گذشته توسط تمدن اینکاها، معدن‌کاری و استخراج می‌شده‌اند. از نظر اقتصادی مهم‌ترین معدن کلمبیا، معدن کاسکیوز (Coscuez) است که به صورت تقریبی حدود سه چهارم زمرد تولیدی کلمبیا از این معدن استخراج می‌شود. زمردهای کلمبیایی از زمردهای دیگر کشورها کاملاً متمایز هستند و به جرئت می‌توان گفت که مرغوب‌ترین و خوشرنگ‌ترین زمردها، به کلمبیا تعلق دارد. علاوه بر این، گاهی از معادن این کشور، زمردهای بسیار نادری استحصال می‌شود، تحت نام زمردهای تریپیک (trapiche) که از مرکز آنها ۶ پرتو ساطع می‌شود. با این که بی‌شک خاستگاه بهترین زمردها، کشور کلمبیاست، اما مکان پیدایش یک سنگ هرگز به عنوان ضمانت برای کیفیت آن در نظر گرفته نمی‌شود. کمااینکه زمردهای مرغوب دیگری نیز در کشورهای زامبیا، برزیل، زیمبابوه، ماداگاسکار، پاکستان، هندوستان، افغانستان و روسیه یافت می‌شوند. کشورهای زامبیا، برزیل و زیمبابوه از شهرت بالایی در تجارت بین‌المللی زمردهای مرغوب برخوردارند. رنگ این زمردها تیره‌تر از انواع کلمبیایی بوده، ته‌رنگ آبی دارند. زمردهای مرغوب در اندازه‌های کوچک با رنگهای بسیار زنده و ته رنگ زرد از معدن مشهوری در زیمبابوه با نام سانداوانا استخراج می‌شوند. همچنین کشور برزیل که در همسایگی کلمبیا قرار دارد، زمردهایی با رنگ سبز بسیار زیبا از معدن نوا ارا (Nova Era) استخراج می‌کند، در این کشور زمردهای بسیار کمیاب چشم گربه‌ای و ستاره‌ای با ۶ پرتو استخراج می‌شود.
زمردها در طیف وسیعی از رنگ‌ها یافت می‌شوند، اما محبوب‌ترین آنها سبز هستند. در اینجا برخی از انواع رایج زمرد بر اساس رنگ آنها آورده شده است:
- زمرد زمردی: این رنگ سبز غنی و اشباع شده، به عنوان رنگ کلاسیک زمرد شناخته می‌شود.
- زمرد کلمبیایی: زمردهای کلمبیایی به خاطر رنگ سبز-آبی عمیق و شفافیت فوق‌العاده‌شان مشهور هستند.
- زمرد تراپیچ: این نوع زمرد دارای ناخالصی‌های الیوین است که باعث ایجاد الگوی مارپیچی یا ستاره‌ای در سنگ می‌شود.
- زمرد سیبری: زمردهای سیبری به خاطر رنگ سبز مایل به زرد و زمردی رنگشان شناخته می‌شوند.
دستبند بینهایت سعیدنیا
کیفیت زمرد با توجه به چهار عامل اصلی تعیین می‌شود:
- رنگ: رنگ سبز غنی و اشباع شده، مطلوب‌ترین رنگ برای زمرد است.
- وضوح: زمردهای بدون ناخالصی یا با حداقل ناخالصی‌های قابل مشاهده، ارزشمندتر هستند.
- برش: زمرد باید به گونه‌ای تراشیده شود که رنگ و درخشش آن را به حداکثر برساند.
- وزن قیراط: زمردهای بزرگتر، به خصوص آنهایی که با کیفیت بالا هستند، نادرتر و گران‌تر هستند.
نویسنده : عاطفه مولائی، حسام احمدی
