جواهرفروشی افسانهای و استادانه پاریسی، ون کلیف اند آرپلز، همچنان در شماره 22 میدان وندوم به عنوان یکی از برجستهترین خانههای جواهرات جهان فعالیت دارد. این برند در سال 1906 توسط آلفرد ون کلیف و برادران همسرش، شارل و ژولین آرپلز، تأسیس شد. آلفرد که پسر یک دلال و تراشکار الماس بود، در سال 1895 با استل آرپلز، دختر یک فروشنده سنگهای قیمتی ازدواج کرد و این اتحاد خانوادگی به پایهگذاری یکی از نامهای بزرگ دنیای جواهرات انجامید. در دهههای بعد، این تجارت با گسترش جهانی خود توسط نسلهای بعدی خانواده، از جمله ژولین، کلود، ژاک و پیر آرپلز، توسعه یافت.
در زمینه طراحی، ون کلیف اند آرپلز مسیر نوآورانهای را طی کرد. رنه پویسان، دختر آلفرد و استل، از سال 1926 تا 1942 به عنوان مدیر هنری با طراح برجسته، رنه سیم لاکاز، همکاری کرد. سبک منحصر به فرد این برند الهامگرفته از طبیعت، مد، باله، افسانهها، شرقشناسی و همچنین خلاقیت فنی در بهکارگیری سنگهای قیمتی ارزشمند بود. این جواهرات از دیر باز مورد توجه خاندانهای سلطنتی مانند پادشاهان مصر و ایران، پرنسس گریس موناکو، ستارگان سینما مانند مارلنه دیتریش و الیزابت تیلور، و چهرههای برجسته مد از جمله دوشس ویندزور و دیزی فلووز قرار داشتهاند. امروزه نیز جواهرات این برند در حراجهای معتبر و بر فرش قرمز درخشان دیده میشوند.
برخی از جواهرات نمادین برند ون کلیف اند آرپلز
_ گیرههای بالرین
این جواهرات از ارزشمندترین و مطلوبترین ساختههای ون کلیف اند آرپلز هستند و از شیفتگی لویی آرپلز به دنیای رقص متولد شدند. این پیکرههای ظریف و زنانه، حرکات موزون رقصندگان باله را به زیبایی به تصویر میکشند و از زمان طراحی اولین مدل در سال 1941 در مجموعههای جواهرات گرانبهای بیشماری خودنمایی کردهاند. این قطعات استثنایی به دلیل القای حس شگفتی و شادی به دارندگانشان شناخته میشوند؛ همانطور که در ساختههای خیال انگیزی مانند پولچینلا از مجموعه باله پرسیو مشهود است. با این حال، زیبایی واقعی آنها در جزئیاتشان نهفته است؛ هر یک با استفاده از دانش و مهارت استثنایی این برند، از الماس گل رز – یک امضای ویژه – تا توتوهای پیچیدهای که بر تن دارند و استفاده ماهرانهای از موادی مانند طلای پلیسه، سنگهای قیمتی و سنگهای تزئینی ساخته شدهاند، جان میگیرند. قطعات برجسته از مجموعههایی مانند بالز دِ لژند از باشکوهترین بالههای جهان الهام میگیرند و به خلق آثاری خیال انگیز منجر میشوند که همچنان نوآوری را به چالش میکشند.
_ گل سینههای گلدار مجموعه رازآلود
تکنیک مجموعه رازآلود ون کلیف با تراش و نصب استادانه سنگهای قیمتی، در سال 1933 به ثبت رسید. هر سنگ به طور ویژه تراشیده و کالیبره شده و هر کدام با یک شیار جانبی و سپس تک به تک بر روی یک چارچوب ریلهای طلایی قرار گرفته تا یک موزاییک ایجاد شود، بدون اینکه فلزی از جلو قابل مشاهده باشد. در این تکنیک، سنگهای قیمتی بهگونهای تراشیده و در کنار هم قرار میگیرند که هیچ فلزی در سطح جواهر قابل مشاهده نیست، در نتیجه، سطحی یکدست و مخملی ایجاد میشود. یاقوتها اولین و محبوبترین سنگهایی بودند که در مجموعه رازآلود ون کلیف استفاده شدند. سپس یاقوت کبود و زمرد (که تراش آنها بسیار دشوار است) برای مجموعه رازآلود ون کلیف به کار گرفته شدند. اثر خیرهکننده پر کردن سطح جواهر با رنگ مخملی و عمیق بود که جذابیت منحصر به فردی را به طرحهای گلدار و برگدار میبخشید. گل سینه برگهای دوتایی معروف درخت هالی، که توسط دوک ویندزور در کریسمس 1936 به والیس سیمپسون هدیه داده شده، در سال 1987 و همچنین جواهرات دوشس ویندزور توسط ساتبیز به فروش رسید. گل سینه شاعرانه گل داوودی از سال 1937 اکنون در مجموعه ون کلیف اند آرپلز قرار دارد.
_ گردنبند زیپ ون کلیف اند آرپلز
ایده گردنبند زیپ ون کلیف از بست زیپ جدید الهام گرفته شده بود. دوشس ویندزور این ایده را در سال 1938 به رنه پویسان، مدیر هنری ون کلیف اند آرپلز و طراحش، رنه سیم لاکاز، پیشنهاد داد. به دلیل شروع جنگ جهانی اولین گردنبند زیپ ون کلیف تا سال 1951 ساخته نشد. ترکیب کامل طراحی و فناوری محصولی درست مانند یک زیپ، از طریق دندانههای طلایی در هم تنیده، باز و بسته شده و میتوانست هم به صورت باز به عنوان گردنبند و هم به صورت بسته به عنوان دستبند پوشیده شود. مارگو رابی بازیگر زن، در مراسم جوایز آکادمی در سال 2015 یک گردنبند زیپ ون کلیف انتخاب و به تن داشت. برای هر دو کاربری، لبههای زیپ با طلا پیچیده شده و با سنگهای قیمتی برجسته و یک مهره سنگ قیمتی مجلل یا منگوله زنجیر طلایی مزیین شده بود. گردنبند زیپ ون کلیف یکی از هیجانانگیزترین امضاهای نوآورانه ون کلیف آرپلز، تأثیر مد لباس پاریسی بر برند را نشان داده و همچنین تخصص آن را در تغییر کاربری جواهرات به نمایش گذاشت. گردنبند زیپ ون کلیف، در انواع مختلف امروزه نیز ساخته میشود. در سال 2021 یک گردنبند زیپ ون کلیف با 31 قیراط الماس را با قیمتی بیش از 400 هزار دلار در حراج ساتبیز فروخته شد.
_ مجموعه آل حامبرا
ژاک آرپلز میگفت: «برای خوششانس بودن، باید به شانس اعتقاد داشته باشید». شانس یک موضوع تکرارشونده در مجموعههای جواهرات ون کلیف اند آرپلز بوده است. در سال 1968 ون کلیف آل حامبرا ون کلیف را عرضه نمود؛ یک گردنبند بلند تزئین شده با 20 نقش شبدر چهار برگ طلایی کوچک، با لبههایی از طلای مهرهدار یا پرله. آل حامبرای ون کلیف همچنین به عناصر معماری قلعه شهر موریش معروف – که شبیه نقش شبدر بود – اشاره داشته و الهام گرفته از حال و هوای غالب شرقگرایی بود. گردنبند بلند، آزاد و غیررسمی آل حامبرا ون کلیف، روحیه عصر آزادی همراه با انقلاب اجتماعی و فرهنگی را به تصویر کشید. از آن زمان آل حامبرا ون کلیف در اشکال، اندازهها، ترکیبها و مواد بسیار زیادی عرضه شده است. تغییرات آل حامبرا ون کلیف شامل شبدرهایی است که از صدف مروارید سفید یا سیاه، مواد معدنی از جمله مالاکیت، لاجورد، اونیکس، چشم ببر یا طلای صورتی ساخته شده اند.
_ مجموعه پاسه پارتو
این مجموعه که در سال 1938 معرفی شد، نام خود را از مفهوم “شاه کلید” گرفته است و این ویژگی نشاندهنده خلاقیت ون کلیف اند آرپلز در ارائه جواهراتی با کاربری چندگانه است. پاسه پارتو آفریدهای منحصر به فرد ی است که در سال ۱۹۳۸ معرفی شد و نام خود را از مفهوم “شاه کلید” گرفته است. این مجموعه نمایانگر ذوق و سلیقهی ون کلیف اند آرپلز را در زمینهی دگردیسی و تغییر شکل آشکار را میسازد و به دلیل قابلیت تبدیلپذیریاش، بسیار مورد توجه قرار گرفت. پاسه پارتو به واسطهی طراحی پیشرو و دگرگونیهای مبتکرانهاش متمایز میگردد؛ این اثر که در میان نوآوریهای نمایشگاه جهانی نیویورک با شعار “طلوع روزی نو” ارائه شد، مظهر “جواهر آینده” است.
قطعات این مجموعه بهگونهای طراحی شدهاند که میتوان آنها را به روشهای مختلفی استفاده کرد؛ برای مثال، یک گردنبند میتواند به دستبند یا سنجاق سینه تبدیل شود. ساختار توبوگاس با سیستم ریلی پنهان، برای تغییر شکل جواهر ابداع شده است. گردنبند، چوکر، دستبند، کمربند یا سنجاق سینه، دگرگونیهای آن، ذوق و سلیقهی ون کلیف اند آرپلز را در زمینهی تغییر شکل و کاربری را تجسم میبخشد. ساختار توبوگاس آن که از فلزاتی – یادآور لولههای فلزی بزرگ صنعتی – ساخته شده، پویایی و زیباییشناسی دوران خود را منعکس میکند. این مجموعه با یک سنجاق سینهی جداشدنی تزئین شده است. سنجاق سینهها که با یاقوت کبود آبی و زرد، یاقوت سرخ، زمرد یا الماس به صورت دستهای مرصع شدهاند، با ظرافت شکوفا شده و با شکوه میدرخشند.
_ ساعت کادناس
ساعت کادناس ون کلیف در سال 1935 ساخته شد. بار دیگر دوشس ویندزور – یا شاید دوک – در پیشنهاد ایده این نماد طراحی قرن بیستم نقش داشت. این طراحی بر اساس طرح قفل آویز با سبک عصر ماشینی و ملهم از معماری قویاش، در تضاد با دستبند زنجیر مار مانند رازآلود، سبک رترو یا کوکتل اواخر دهه 30 و 40 را بازآفرینی کرد. ترکیبی عالی از فرم و عملکرد، صفحه کوچکی در صفحه داخلی مایل به قفل و با زاویه، قرار داده شده بود؛ به طوری که به راحتی قابل مشاهده باشد، در حالی که نقش قفل آویز به عنوان قفل دستبند عمل میکرد. ساعت کادناس ون کلیف به اوج شیکپوشی تبدیل شد. دوک در سال 1938 این ساعت را سفارش داد و پالت گدارد، بازیگر زن و کلکسیونر مشتاق جواهرات، یک نسخه طلای سفید و الماس را در سال 1940 خریداری کرد.
علاوه بر این مجموعهها، ون کلیف اند آرپلز مجموعههای دیگری نیز دارد که هر کدام دارای ویژگیها و داستانهای منحصربهفرد خود هستند. این تنوع در طراحیها، نشاندهنده خلاقیت و نوآوری بی وقفه این برند در طول تاریخ است. ون کلیف اند آرپلز با طراحیهای نمادین خود، جایگاهی رفیع در دنیای جواهرات دارد. از جواهرات قابل تبدیل گرفته تا تکنیکهای منحصر به فرد جواهرسازی، این برند همواره در خط مقدم نوآوری قرار داشته است. حضور مستمر در حراجهای معتبر و فرش قرمز، نشان از ماندگاری و محبوبیت بینظیر این جواهرات دارد.
تهیه شده توسط گروه جواهری سعیدنیا
نویسنده:
عاطفه مولایی